Według statystyk medycznych nadciśnienie jest często wykrywanym naruszeniem układu sercowo-naczyniowego. Rozwój nadciśnienia negatywnie wpływa na naczynia: zmniejsza elastyczność, zwiększa kruchość. Takie procesy prowadzą do krwotoków wewnętrznych. Często utrzymujące się wysokie ciśnienie krwi prowadzi do progresji śmiertelnych stanów patologicznych: niedokrwienia serca, zawału mięśnia sercowego czy udaru mózgu.
Wczesna diagnoza nadciśnienia, przepisane leczenie na czas pozwalają pacjentowi uniknąć manifestacji zmian, które mogą znacznie pogorszyć wskaźniki zdrowia lub doprowadzić do śmierci. Osoby w wieku około czterdziestu lat i starsze powinny regularnie monitorować ciśnienie krwi, mieć ciśnieniomierz w domu i szukać pomocy medycznej w przypadku wykrycia innych objawów choroby.
Przyczyny nadciśnienia
Co może powodować nadciśnienie u osoby? Jakie czynniki mogą wywołać jego postęp? Takie pytania pozostają aktualne, zadają je lekarzom osoby zainteresowane ich stanem zdrowia. Utrzymujące się wysokie wartości ciśnienia mogą powodować pewne zmiany w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Dotyczy to następujących chorób:
- stan naczyń towarzyszących miażdżycy;
- niewydolność serca;
- cukrzyca;
- dna;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- patologia nerek.
Inne czynniki przyczyniają się do rozwoju nadciśnienia. Przyczyna choroby jest związana z:
- dziedziczność: patologie są najbardziej podatne na dzieci, których rodzice mają zdiagnozowane nadciśnienie;
- wiek (powyżej 45 lat) i płeć (współczynnik zachorowalności wśród mężczyzn jest wyższy);
- nadwaga i otyłość powstająca z różnych przyczyn (zaburzenia czynnościowe organizmu, mała mobilność, spożywanie pokarmów bogatych w tłuszcze zwierzęce, sól, regularne przejadanie się);
- uszkodzenie czaszki i mózgu;
- poziom cholesterolu znacznie podwyższony od normy;
- zmiany hormonalne w kobiecym ciele w okresie menopauzy;
- nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, uzależnienie od napojów zawierających kofeinę;
- powikłania po chorobach zakaźnych lub wirusowych;
- zaniedbywanie spacerów na rzecz przebywania w domu bez świeżego powietrza.
Wysokie ciśnienie krwi towarzyszy pacjentom, dla których niestabilny stan emocjonalny jest normą. Dyskomfort psychiczny, atak agresji lub wściekłości, stres, osobiste tragedie zwiększają wartości wskaźników.
Klasyfikacja i stadia choroby
Do klasyfikacji problemu nadciśnieniowego stosuje się dwie metody - według etiologii (przyczyny wystąpienia) i stopnia (stadium) rozwoju.
W sytuacji, gdy nie można wiarygodnie określić charakteru nadciśnienia tętniczego, lekarz ogłosi rozpoznanie nadciśnienia pierwotnego (zasadniczego). Jest to najczęstsze, obserwowane u 95% pacjentów. Pozostałe 5% osób ma wtórną postać choroby, która jest dodatkowym przejawem innych patologii, wymagających ich leczenia.
Trzy etapy tego procesu będą różnić się objawami i ich nasileniem: łagodnym, umiarkowanym i ciężkim.
Łagodny stopień nadciśnienia charakteryzuje się wzrostem ciśnienia krwi w granicach:
- skurczowe ciśnienie krwi od 140 do 159 mm Hg. ul.
- rozkurczowe ciśnienie krwi od 90 do 99 mm Hg. Sztuka.
Przebieg choroby na tym etapie nie jest skomplikowany przez patologię narządów wewnętrznych, często występuje bez wyraźnych objawów.
Przy przeciętnej postaci choroby wartości ciśnienia krwi mieszczą się w zakresie 160–179/100–109 mm Hg. Sztuka. Serce, nerki pacjenta zaczynają cierpieć, zmienia się stan siatkówki, w naczyniach tworzą się blaszki miażdżycowe. W większości przypadków przekształcenia funkcjonalne zachodzą niepostrzeżenie.
Ciężkie nadciśnienie trzeciego stopnia łączy w sobie rozpoznawalne patologie serca, mózgu, narządów wzroku, układu naczyniowego i wskaźniki ciśnienia krwi powyżej 180/110 mm Hg. Sztuka. Istnieje wysokie ryzyko przełomu nadciśnieniowego
Charakterystyczne objawy
Nadciśnienie w początkowym i środkowym stadium może nie powodować objawów, co jest czynnikiem niebezpiecznym dla pacjenta. Głównym objawem wskazującym na rozwój stanu patologicznego jest ból głowy i zawroty głowy. Towarzyszą pacjentowi często i przez długi czas, występują z powodu skurczu naczyń mózgowych, ich zwężenia. Dodatkowe objawy to ogólne osłabienie, zmęczenie, nudności, uczucie szumu w uszach, zasłona przed oczami.
Osoba z nadciśnieniem odczuwa inne objawy wysokiego ciśnienia krwi:
- pogorszenie widzenia, uczucie miażdżenia oczu;
- częste krwawienia z nosa;
- zwiększone ciśnienie śródczaszkowe;
- krótkotrwała utrata przytomności;
- niestabilność emocji, wahania nastroju;
- rozwój bezsenności;
- aktywność fizyczna powoduje silne zaczerwienienie skóry twarzy;
- wymioty, które nie mają przyczyn żywieniowych;
- szybki puls i bicie serca;
- zmiana w pamięci, jej pogorszenie;
- znaczny obrzęk kończyn, twarzy.
Oznakom wysokiego ciśnienia krwi podczas rozwoju ciężkiego stopnia choroby towarzyszą powikłania serca i naczyń krwionośnych: niewydolność serca, arytmia, dusznica bolesna, zawał mięśnia sercowego. Objawy nadciśnienia są połączone z niewydolnością nerek, zmianami w dopływie krwi do mózgu, mikroudarem, udarem.
Objawy nadciśnienia tętniczego mogą występować u pacjenta w różnych kombinacjach, mieć różny charakter manifestacji: stabilny, silny, jednorazowy. Szczególną cechą tej choroby jest to, że dana osoba jest zdominowana przez wysokie ciśnienie krwi.
Diagnostyka
Wystarczającymi podstawami do pełnego zbadania pacjenta w przypadku podejrzenia rozwoju u niego nadciśnienia są trzy przypadki wzrostu wskaźników ciśnienia w ciągu miesiąca. Tego objawu nie można zignorować.
Pacjentowi zaleca się samodzielne wykonywanie pomiarów tonometrem kilka razy dziennie i rejestrowanie wyników. W warunkach placówki medycznej stosuje się taką metodę diagnostyczną, jak codzienne monitorowanie ciśnienia krwi. Przyrządy rejestrują wartości ciśnienia w ciągu dnia (co 15 minut) i nocy (dwa razy na godzinę).
Aby określić zmianę funkcji organizmu, pozwalają na kliniczne badania krwi i moczu przypisane pacjentowi. Wskaźniki cholesterolu, białka, potasu, wapnia, glukozy, poziomu hemoglobiny, widma lipidów są ważne dla diagnozowania choroby.
Na obecność objawów charakterystycznych dla nadciśnienia tętniczego i rozwoju nadciśnienia świadczy nieprawidłowe funkcjonowanie mięśnia sercowego. Do jego badania stosuje się następujące metody:
- osłuchiwanie - za pomocą fonendoskopu słychać dźwięki wydawane przez narząd, obserwuje się rytm jego pracy;
- ekg - dekodowanie elektrokardiogramu pobranego od pacjenta pozwala na szczegółową ocenę funkcji serca przez określony czas;
- ultradźwiękowe i echokardiograficzne metody diagnostyczne ujawniają wady mięśnia sercowego i zastawek, pozwalają na korelację rozmiarów przedsionków, komór;
- badanie dopplerowskie umożliwia ocenę stanu naczyń;
- arteriografia – wynik monitoringu informuje o zmianach w ścianach tętnic, ich uszkodzeniu, lokalizacji blaszek cholesterolowych.
W przypadku podejrzenia nadciśnienia zaleca się badanie dna oka, diagnostykę ultrasonograficzną nerek i tętnic nerkowych, nadnerczy.
Środki terapeutyczne
Leczenie nadciśnienia polega na stosowaniu leków, które mogą utrzymać ciśnienie zbliżone do normalnego. W przypadkach, w których ustalono wtórną formę patologii, terapia polega na pozbyciu się choroby, pierwotnej przyczyny wzrostu ciśnienia u pacjenta.
Lista leków
Wyeliminowanie wysokich wartości ciśnienia krwi pomoże w przyjmowaniu leków ściśle według zaleceń lekarza. Nadciśnienie I stopnia nie wymaga leczenia, pacjentowi zaleca się zmianę stylu życia i zwyczajowej diety. Umiarkowane i ciężkie postacie choroby należy kontrolować za pomocą grup leków:
- diuretyki (tiazyd) przyczyniają się do naturalnego usuwania płynów zgromadzonych w tkankach pacjenta, zmniejszają ich obrzęki, co skutkuje zwiększoną drożnością naczyń;
- beta-blokery korygują tętno;
- sartany - jednorazowe spożycie środków jest w stanie znormalizować ciśnienie krwi, utrzymując uzyskany wynik przez jeden dzień;
- antagoniści wapnia korygują czynność serca, są przepisywane w przypadku ciężkiej dusznicy bolesnej, zaburzeń rytmu serca;
- inhibitory konwertazy angiotensyny rozszerzają naczynia krwionośne, zapobiegają ich skurczom;
- Blokery alfa-adrenergiczne poprawiają stan naczyń obwodowych.
Lekarz przepisuje każdemu pacjentowi określony lek lub ich kombinację, biorąc pod uwagę ogólny stan pacjenta, współistniejące choroby.
Udzielanie pierwszej pomocy w domu
Przypadki niekontrolowanego wzrostu ciśnienia krwi u pacjenta z nadciśnieniem nie są rzadkie. W przypadku nagłego pogorszenia się jego stanu krewnym zaleca się natychmiastowe wezwanie karetki pogotowia. Przed jej przyjazdem należy podjąć następujące kroki:
- wyeliminować panikę u pacjentów z nadciśnieniem, uspokoić go: stresująca sytuacja pomaga zwiększyć krążenie krwi, zwiększyć ciśnienie;
- stan można poprawić, stosując ziołowe środki uspokajające (Corvalol, motherwort, waleriana);
- ważne jest, aby wygodnie pomieścić osobę, zaleca się usiąść w wygodnej pozycji, oprzeć się, zrelaksować;
- wymagane jest nałożenie zimnego kompresu na okolicę czołową, a nogi powinny być ciepłe (można użyć poduszek grzewczych lub plastrów musztardowych);
- konieczne jest pilne przyjęcie leku zaleconego przez lekarza;
Procesowi udzielania pierwszej pomocy towarzyszy zdjęcie wskaźników ciśnienia krwi (co 10 minut), wyniki pomiarów należy odnotować na piśmie, a następnie przekazać kartę lekarzom.
Ogólne wskazówki dotyczące zapobiegania
Zapobieganie nadciśnieniu składa się z zestawu środków. Lekarze zalecają zmianę stylu życia, diety, wykorzystanie ludowych doświadczeń do normalizacji stanu.
Placówka medyczna zwróci uwagę na wyjątkową szkodliwość dla pacjentów z nadciśnieniem spowodowanym napojami alkoholowymi i paleniem tytoniu oraz poradzi im zrezygnować. Pokazana jest umiarkowana aktywność fizyczna, spokojne spacery na łonie natury, lekka praca.
Poprawa stanu pacjentów przyczynia się do przejścia na specjalną dietę. Należy unikać marynat i wędlin, potraw smażonych, tłustych mięs i nie należy jeść świeżego pieczywa. Warzywa, owoce, zioła, dietetyczne mięso i nabiał, zboża (ryż, gryka), rośliny strączkowe powinny być głównymi składnikami nowego menu. Sól, cukier i płyny pacjenci muszą spożywać w ograniczonym zakresie.
Znane od dawna ludowe metody leczenia nie pozwolą na wzrost presji. Napary i wywary na bazie ziół leczniczych, produktów pszczelich, warzyw lub orzechów oraz innych składników dobierane są indywidualnie w wymaganych proporcjach.